Azja, największy kontynent na Ziemi ( 44.7 mln. kwadratowych), jest ponad cztery razy większa od Europy. Na jej terytorium znajdują się jednak tylko 43 państwa oraz kilka obszarów nie cieszących się międzynarodowym uznaniem jako niepodległe państwa ( np. Tajwan ,Zachodni Brzeg i Strefa Gazy). Zwykle kraje tego rozległego kontynentu grupuje się następująco: Azja Zachodnia ( 19 państw lub terytoriów administracyjnych), Azja Południowa (8), Azja Południowo-Wschodnia (11), Azja Wschodnia (8), w tym Hongkong, Macao i Tajwan), Azja Północna (azjatycka część Rosji), Azja Centralna ( 5 państw). Warto zwrócić uwagę na jednostki administracyjne Kościoła katolickiego w państwach kaukaskich (Armenia, Azerbejdżan ,Gruzja) zaliczane są do Europy a Cypr łączy się z Palestyną.

Ten rozległy kontynent zamieszkuje niemal 4 mld. ludzi (2006), czyli nieco połowa ludności Ziemi, ale w przeliczeniu na kilometr kwadratowy przypada średnio tylko 89 mieszkańców. Taka średnia dla Polski wynosi 122 osoby.

Religie wyznawane w Azji

W posynodalnej adhortacji apostolskiej Ecclesia in Asia (Kościół w Azji) Jan Paweł II napisał:” Azja jest także kolebką głównych religii światowych: judaizmu, chrześcijaństwa, islamu i hinduizmu. Stanowi miejsce narodzin wielu innych tradycji duchowych takich jak: buddyzm, taoizm, konfuncjonizm, zoroastrianizm, jainizm, sikhizm i szintoizm. Miliony osób wyznaje również religie tradycyjne lub plemienne różniące się stopniem struktur rytualnych i formalnego nauczania. Ta tradycja sprawia, że żadna z nich nie cieszy się zdecydowana większością w skali całego kontynentu. Jednakże wielu krajach Azji niektóre z tych religii wyznaje większość mieszkańców.

Chrześcijaństwo ma swoje kolebkę w Azji, ale mimo to nadal jest niewielką mniejszością . Liczba chrześcijan wynosi ok. 321.8 mln (8.5 % w 200 r.), lecz stanowią oni większość mieszkańców tylko w 7 krajach ( Cypr, Timor Wschodni, Filipiny, Armenia, Gruzja, Liban oraz azjatycka część Rosji), w 8 dalszych krajach chrześcijanie stanowią znaczącą mniejszość od 10 do 41% ( np. Korea Południowa, Wietnam), natomiast w 35 następnych niekiedy znacznie poniżej 10 %. Jednakże wyznawcy Chrystusa w Azji są bardziej podzieleni niż na innych kontynentach.

Na pierwszym miejscu znajdują się wierni zaliczani do tzw. niezależnych wspólnot kościelnych, które najczęściej powstały przez odłączenie się od różnych wspólnot protestanckich i posiadają obecnie własne, miejscowe struktury administracyjne. Mimo, że liczą łącznie około 155mln. (4.2%) to jednak w żadnym kraju nie stanowią większości. Są najliczniejszą grupa chrześcijan w 14 krajach ( w tym przede wszystkim w Chinach, Indiach i Japonii), a w 10 dalszych stanowią drugą, znaczącą liczebnie grupę ( m.in. na Filipinach, w Indonezji i w azjatyckiej części Rosji).

Do Kościoła Katolickiego przynależy ok. 110,5 mln ( 3%) wiernych. Katolicy stanowią większość w 2 krajach ( Timor Wschodni i Filipiny) a ponadto w Libanie stanowią najliczniejszą grupę wyznaniową. W 9 dalszych krajach katolicy są najliczniejszą mniejszością chrześcijańską spośród ludności tubylczej ( m.in. w Wietnamie, Sri Lance, Singapurze, Izraelu) lub wśród sezonowych robotników ( np. w Kuwejcie, Zjednoczonych Emiratach Arabskich, Arabii Saudyjskiej, Omanie).

Protestanci zajmują trzecie miejsce, gdyż jako grupa liczą prawie 50 mln. ( 1.4%) wiernych. W żadnym kraju nie stanowią większości, ale są najliczniejszą grupą chrześcijan w 6 , w tym m.in. w Korei Południowej, Indonezji, Myanmar (Birma), Pakistanie. W dalszych 12 krajach znajdują się na drugim miejscu wśród wyznań chrześcijańskich.

Liczba wiernych kościołów prawosławnych wynosi ok. 14 mln. (0.4%) .Prawosławni stanowią większość w 4 krajach ( Cypr, Armenia, Gruzja, Rosja Azjatycka), a także są najliczniejszą grupą wśród chrześcijan w 11 krajach ( m.in. w Kazachstanie, Azerbejdżanie, Syrii). Ponadto stanowią drugą, ale znaczącą liczebnie mniejszość w Libanie i Palestynie. Jeszcze mniej liczni są prawosławni w Iraku i Indiach ,ale mogą się pochlubić wielowiekową historią obecności i działalności w tych krajach. Na kolejnym miejscu znajdują się tzw. chrześcijanie marginalni, którzy uznają za źródło objawienia oprócz Pisma Świętego także inne swoje źródła oraz odrzucają naukę o Trójcy Świętej i niektóre dogmaty chrystologiczne .ich liczba wynosi ok. 2.5 mln.; najliczniejsi są w 3 krajach ( Korea Południowa, Cypr, Japonia).

Anglikanie, którzy liczą oko. 0.7 mln. wiernych w Azji są znaczącą grupą wśród chrześcijan tylko w następujących krajach: Singapur, Malezja i Cypr.

Islam, który pojawił się na terenie Azji Zachodniej na początku VII wieku zajmuje dzisiaj Pierwsze miejsce wśród religii niechrześcijańskich. Muzułmanów jest w Azji ok. 833 mln. ( 22.5 % w 2000 r.). Stanowią oni większość mieszkańców w 24 krajach Azjo Zachodniej, Centralnej ,Południowej i Południowo –Wschodniej. Ponadto muzułmanie są drugą najliczniejszą grupą religijną w 4 krajach: Malezji, Kazachstanie, Libanie, Indiach. Islam prawie nie posiada rodzimych wyznawców tylko w kilku krajach Azji Wschodniej: Japonia, Korea, Chiny, Tajwan oraz w Wietnamie i Laosie. Niemal połowa muzułmanów Azji zyje w zaledwie 4 krajach. Są to: Indonezja, Pakistan, Bangladesz oaz Republika Indii.

Hinduizm zajmuje drugie miejsce wśród religii niechrześcijańskich Azji. Liczy ok. 805 mln. ( 21.8 %) i tylko nieznacznie ustępuje islamowi. Wyznawcy hinduizmu stanowią większość w Nepalu oraz Indiach; w Bhutanie i na Sri Lance stanowią znaczącą mniejszość. Natomiast w 13 innych krajach Azji Zachodniej oraz Południowo-Wschodniej są liczni wśród emigrantów zarobkowych z subkontynentu indyjskiego. Indonezja posiada rodzimych wyznawców hinduizmu na wyspie Bali ( ok. 7.2mln.).

Buddyzm jest jedną za najstarszych religii Azji .Powstał w Indiach i rozszerzył się w sąsiednich krajach, nie jest jednak popularny w swojej ojczyźnie. Współcześnie w Azji mieszka 355 mln. (9.6 %) wyznawców Buddyzmu. Stanowią oni większość w 5 krajach ( Bhutanie,, Birmie, Kambodży, Japonii i na Sri Lance. Zaliczają się do mniejszości w 5 krajach, przy czym w Wietnamie i Laosie stanowią prawie połowę ludności, a na Tajwanie, Korei Południowej i Singapurze znaczącą mniejszość. Ponadto są obecni w dalszych 7 krajach, m.in. w Chinach, Nepalu i Indiach.

W Chinach, na Tajwanie oraz w Malezji żyje według szacunków z roku 2000 około 383 mln. ( 10.4 %) ludzi wyznających tak zwaną Chińską Religię Ludową, która jest mieszanką konfucjańskiej etyki, kultu przodków i lokalnych bóstw oraz pewnych elementów taoizmu i buddyzmu.

Tradycyjne Religie ( Szamanizm i Animizm) nadal posiadają na terenie Azji ok. 128 mln. ( 3.5 %) wyznawców. Występują w 15 krajach, przy czym stanowią niemal połowę mieszkańców Laosu, Mongolii, a w pozostałych znaczącą mniejszość (szczególnie w Birmie, Nepalu, Korei Północnej i na Syberii).

W Azji również żyją wyznawcy Judaizmu ( 4.4 mln. w Izraelu), Sikhowie (22.4 mln. w Indiach), Dźiniści ( 4.1 mln. w Indiach) Konfucjaniści ( 6.3 mln.w Chinach), wyznawcy Szintoizmu ( 2.7 mln. w Japonii).

Na terenie Azji powstały tzw. Nowe Religie, które są połączeniem pewnych elementów chrześcijańskich z buddyzmem lub hinduizmem. Liczba ich wyznawców w Azji wynosi ok. 100 mln ( 2.7 %), a szczególnie liczni są w Japonii, Indonezji, Korei i na Tajwanie..

Na koniec trzeba jeszcze wspomnieć o bardzo licznej grupie ludzi, którzy się deklarują jako niewierzący lub nie wyznający żadnej określonej religii.

W roku 2000 żyło w Azji około 609 mln. ( 16.5 %) ludzi nie przynależących do żadnej religii oraz 122mln. ( 3.3%) ateistów. Znakomita większość z nich mieszka w krajach rządzonych przez partie komunistyczne, a więc w Chinach, Korei Północnej i Wietnamie lub w krajach Azji Centralnej, w których do niedawna dominującą ideologia był komunizm. Ponadto Japonia liczy ok. 4 mln. ateistów i nieco ponad 13 mln. obywateli nieprzynależących do żadnej religii, ale jest to związane z przekształceniami ideologicznymi i społecznymi, które nastąpiły po II wojnie światowej.

Katolicki personel misyjny w Azji.

Ojciec Święty Jan Paweł II napisał w 1999 r. w posynodalnej adhortacji apostolskiej Ecclesia in Asia :” podobnie jak w pierwszym tysiącleciu krzyż wrósł w ziemię europejską, a drugim w amerykańską i afrykańską, możemy się modlić, by w trzecim tysiącleciu chrześcijaństwa wielkie żniwo wiary zostało zebrane na tym rozległym i żywotnym kontynencie”.

Kościół katolicki posiada dzisiaj swoje struktury organizacyjne na całym kontynencie. Ich liczba wynosi 526 ( Koreą Północną i Chinami 671). Podlegają one większości Kongregacji Ewangelizacji Ludów (494), kongregacji Kościołów Wschodnich (97) oraz Kongregacji Biskupów ( 80, Filipiny i Azjatycka część Rosji). Pracę misyjną i duszpasterską podejmuje dzisiaj ( dane z 2002 ) 720 biskupów ( w tym 8 z nich posiada tytuł patriarchy, a 16 otrzymało kapelusz kardynalski), 51.281 księży, 143 stałych diakonów, 10005 braci zakonnych, 155854 sióstr zakonnych, 9904 misjonarzy świeckich oraz 298170 katechistów. Warto w tym miejscu podkreślić, że większość biskupów, kapłanów i osób zakonnych to Azjaci.

Kościół katolicki w Azji cieszy się rosnącą liczbą rodzimych powołań kapłańskich i zakonnych. W 2006 roku w 205 Wyższych Seminariach Duchownych diecezjalnych i zakonnych studiowało 45832 seminarzystów ( bez danych z Chin).

Salwatorianie podjęli pracę misyjną w Azji już w 1889 roku. Obecnie pracujemy w następujących krajach: Republika Indii, Tajwan, Filipiny. 6 salwatorianów z Polski pracuje na Filipinach. Planowane są nowe fundacje: na Sri Lance, w Indonezji i Korei Południowej.

/-/ Ks. Julian Bednarz SDS