Pierwszym misjonarzem salwatoriańskim w Azji był w pewnym sensie sam założyciel, Ojciec Jordan, który posiadając tytuł „misjonarz apostolski” odbył podróż na Bliski Wschód (od 21 stycznia do 14 sierpnia 1880, dziś: Egipt w Afryce, Palestyna, Liban, Turcja w Azji). Misjami interesował się już podczas studiów filozoficzno-teologicznych, w tym celu miał kontakty między innymi z ks. Arnoldem Janssenem, założycielem Zgromadzenia Słowa Bożego (werbistów), uczył się języka chińskiego i jawajskiego. Planował fundacje założonego przez siebie Towarzystwa w Azji: Palestyna, Syria, Benares (dziś Waranasi w Indiach). Ksiądz Jordan troszczył się o rozbudzenie zapału misyjnego wśród pierwszych salwatorianów i salvatorianek. Były salwatorianin, bł. Paolo Manna, misjonarz w Birmie i założyciel Unii Misyjnej, wielokrotnie o tym wspominał w swoich listach do ks. Pankracego Pfeiffera, drugiego przełożonego generalnego salwatorianów. Warto tu jeszcze dodać, że w kaplicy domu macierzystego w Rzymie, nad głównym ołtarzem, przez długie lata za czasów Założyciela wisiał dużych rozmiarów obraz namalowany na życzenie Księdza Jordana, który przedstawia u góry patronów naszego Towarzystwa z Matką Zbawiciela i Królową Apostołów. Na dole, na pierwszym planie widać salwatorianina głoszącego Słowo Boże, nieco dalej inny kapłan chrzci afrykańskie dziecko, a z drugiej strony misjonarz uczy chińskiego chłopca, a dorośli Chińczycy przysłuchują się uważnie. Ten obraz jest bardzo wymownym dowodem, że od samego początku Ksiądz Jordan pragnął, aby jego duchowi synowie pracowali na misjach w Azji i Afryce. On sam zrobił pierwszy krok w tym kierunku, gdy przyjął misję w Asam, w 1889, jako pierwsze pole misyjne salwatorianów i salwatorianek, a potem misję w Birmie, jako drugie pole misyjne sióstr salwatorianek (w latach 1896-98).
Misja w Asam (1889-1915/1921). Nasze zgromadzenie rozpoczynało 9 rok istnienia, gdy Stolica Apostolska powierzyła Salwatorianom w grudniu 1899 r. nowoutworzoną prefekturę apostolską w północno-wschodnich Indiach znajdujących się wówczas pod panowaniem brytyjskim. Ksiądz Jordan przyjął tę decyzję z radością i już w styczniu 1890 r. wysłał z Rzymu do Asam pierwszą grupę misjonarzy (2 księży i 2 braci). Po 40 dniach podróży dotarli na miejsce i dopiero tam zrozumieli jak wielkie i trudne zadanie ich czeka. Powierzchnia naszej misji wynosiła około 194 tys. km², czyli niemal 2/3 obszaru Polski, a na jej terenie znajdowały się wysokie szczyty wschodnich Himalajów, szeroka dolina Brahmaputry i Wzgórza Khasi (ze szczytami sięgającymi ponad 2 tys. metrów). Dominował klimat wilgotny, tropikalny, mniej upalny jedynie na wyżynach. Dostęp do tego terenu zapewniała żegluga na Brahmaputrze, koleje i drogi były dopiero w budowie. Pracę misyjną na terenie Asamu utrudniała także niezwykła różnorodność ludności i języków, około 70! Pod względem religijnym większość mieszkańców wyznawała pod koniec XIX w. hinduizm. Muzułmanie zajmowali drugie miejsce, ale na niektórych obszarach stanowili większość. Buddyści, sikhowie, dżainiści oraz wyznawcy religii plemiennych stanowili zdecydowaną mniejszość. Warto jednak dodać, że w granicach prefektury Asam liczba tych ostatnich była znacząca, a miejscami stanowili większość. Liczba chrześcijan wynosiła w 1890 około 16 200 wiernych, w tym około 800 katolików.
Ks. Otto Hopfenmüller był pierwszym przełożonym misji. Z wielką gorliwością zabrał się do pracy ustanawiając stację główną w Shillong, którą objął sam. Z pomocą 2 braci rozbudowywał ją do przyszłych potrzeb. Drugą stację – w Guwahati – objął ks. Angelus Münzloher. Ks. Otto z wielkim zapałem uczył się języka khasi i już po kilku miesiącach przetłumaczył podstawowe modlitwy i mały katechizm. Niestety, zaledwie po 6 miesiącach od przyjazdu, zmarł na udar słoneczny w sierpniu 1890 r. Parę dni później zmarł także jeden z 2 braci zakonnych – Marian Schumm.
Mimo tych bolesnych ciosów praca misyjna rozwijała się dalej pod kierunkiem ks. Angelusa Münzlohera, administratora apostolskiego Asam w latach 1890 – 1905. W tym czasie przybyło do Asam 20 misjonarzy (17 księży i 3 braci) oraz 13 misjonarek (siostry salwatorianki). Obok głównej stacji misyjnej w Shillog powstały dalsze: Raliang (1892), Shella (1893) przeniesiona po trzęsieniu ziemi do Laitkynsew (1897), Bondashill (1894), Guwahati (1896), Cherrapoonjee (1897), Lamin (1898), Jowai (1902). Siostry salwatorianki pracowały w Shillong, Shella/Laitkynsew i Raliang. W ciągu pierwszych 16 lat liczba katolików wzrosła do 1800 osób, a katechumenów było 333. Obok wspomnianych wyżej 7 stacji głównych założono 36 stacji drugorzędnych. Na ten stosunkowo mały wzrost liczby wiernych wpłynęło wiele czynników zewnętrznych i wewnętrznych. Do pierwszej grupy należą epidemie dziesiątkujące ludność miejscową i najemnych robotników na plantacjach herbaty w dolinie Brahmaputry oraz niezwykle silne trzęsienie ziemi (12.6.1897), które całkowicie zniszczyło dorobek materialny pierwszych 7 lat pracy. Do drugiej grupy należy niewątpliwie mała liczba misjonarzy (3 zmarło, a 7 zostało odwołanych z misji). Wielkim utrudnieniem był także brak odpowiednich funduszy na prowadzenie działalności misyjnej. Dzieło Rozkrzewiania Wiary przesyłało coroczne wsparcie, ale to nie wystarczało na wszystkie potrzeby młodej misji. Od początku zbierano także ofiary na misje wśród czytelników salwatoriańskiego miesięcznika „Missionär”, ale nadal potrzeby były większe. Sam administrator oraz poszczególni misjonarze szukali listownie dobrodziejów na rzecz misji i pozyskali dla niej wiele ofiarnych osób. Kilka razy ks. Angelus wyjeżdżał do Europy, aby w miejscach gdzie wówczas pracowali salwatorianie lub w zaprzyjaźnionych parafiach diecezjalnych organizować zbiórki na misje
Gdy w maju 1905 r. Stolica Apostolska udzieliła zgromadzeniu salwatorianów pierwszej aprobaty publikując tak zwany „dekret pochwalny”, Ksiądz Jordan mógł przedstawić ks. Krzysztofa Beckera SDS na stanowisko pierwszego prefekta apostolskiego prefektury Asam. Ks. K. Becker przybył do Asam w marcu 1906 r. razem z dwoma nowymi misjonarzami. Na miejscu zastali 8 współbraci. W latach 1907 do 1914 dołączyli do nich jeszcze dalsi księża (9) i bracia zakonni (5) oraz siostry salwatorianki (7). Niestety w lipcu 1915 r., po niespełna 10 latach urzędowania, ks. Krzysztof musiał opuścić Asam. Zostawił jednak imponujący dorobek duchowy i materialny. W momencie wypędzenia salwatorianów w Asam pracowało: 15 misjonarzy (w tym 10 księży i 5 braci), 10 sióstr salwatorianek, 64 miejscowych katechistów oraz 4 inne zgromadzenia żeńskie lub brackie, a pierwsze tubylcze zgromadzenie żeńskie było bliskie formalnego założenia. W ostatnim pełnym roku sprawozdawczym (1914) liczba katolików wynosiła 5 176, a katechumenów około 1700. Stacji głównych: 10, drugorzędnych: 68 oraz 63 inne ośrodki duszpasterskie. Szkół podstawowych 37 z 668 uczniami, 2 szkoły średnie z 189 uczniami, 4 sierocińce z 149 sierotami. Ponadto 2 domy dla wdów i osób w podeszłym wieku i 6 aptek dla biednych. Ks. Krzysztof przygotowywał budowę szpitala w Shillongu oraz ośrodka dla trędowatych.
Tymczasem w Asam od 1915 do 1921 r. pracowali misjonarze, jezuici z Belgii, pod kierunkiem ks. Lefebvre SJ, jako tymczasowego administratora. W 1921 r. Kongregacja Rozkrzewiania Wiary powierzyła prefekturę Asam salezjanom. W 1934 r. podniesiono prefekturę do godności diecezji. Dzisiaj w Północno-Wschodnich Indiach są 3 archidiecezje i 12 diecezji. Na obszarze 315,375 km² mieszka 39,6 milionów ludzi, a liczba katolików wynosi 1,437,683 (3,6 %). Posługę duszpasterską i misyjną spełnia 451 księży diecezjalnych i 632 zakonnych, 525 braci zakonnych i 2,766 sióstr zakonnych. Do kapłaństwa przygotowuje się 263 kleryków. Na terenie tych diecezji istnieją 2,481 różnego typu kościelne szkoły. W roku 2007 udzielono 62,688 chrztów.
Powrót do Indii (salwatorianek i salwatorianów). Pamięć o trudnej pracy misyjnej w Asam była bardzo żywa w Towarzystwie. Ostatni salwatorianin, który pracował w Asam zmarł w 1967 r. (ks. Heribert Winkler). Po wypędzeniu naszych misjonarzy z Chin pojawiały się propozycje odnośnie ponownego podjęcia pracy w Indiach. Tymczasem jednak salwatorianie podjęli nowe pola misyjne w Afryce (1955): w Tanzanii i Kongo (Kinszasa) oraz na Tajwanie (1960). Myśl o powrocie do Indii odżyła ponownie z okazji jubileuszu stulecia zgromadzenia obchodzonego w 1981 r.
Pierwsze do Indii powróciły siostry salwatorianki. W 1894 r. założyły placówkę w Kottayam, Kerala. Obecnie pracują także w Tamil Nadu, Andrah Pradesh i Megalaya. Od 2001 r. rodzime siostry kierują pracą misyjną w Indiach.
Salwatorianie powrócili do Indii w 1990 r., a więc sto lat po dotarciu tam naszych pierwszych misjonarzy. Misja w Tanzanii, kierowana wówczas przez ks. Andrzeja Urbańskiego SDS podjęła się trudnego zadania formacji zgłaszających się kandydatów, a potem kierowania ich do pracy misyjnej w różnych regionach tego rozległego kraju. Pomocy personalnej udzieliła także w pierwszych latach prowincji polska. W 1999 roku fundacja w Indiach znalazła się pod opieką generalatu salwatorianów, a od grudnia 2009 r. jest podzielona na dwa wikariaty kierowane przez miejscowych salwatorianów.
Obecnie liczba misjonarzy wynosi 26 (w tym 21 księży i 5 kleryków), a do pracy przygotowuje się ponad 50 młodych kandydatów, niektórzy z nich kończą szkołę średnią, a inni studiują już filozofię. Obecnie posiadamy w Indiach następujące placówki: Bangalore (od 1990 r., stan Karnataka), Nagaon i Dhing (od 1994, stan Assam), Shillong (od 2000 r., stan Meghalaya), Laitkynsew (od 2004 r., stan Meghalaya), Ranchi (od 2005 r., stan Jharkhand), Chillikara (od 2005 r., stan Kerala), Warangal (od 2007 r., stan Andra Pradesh). Zatem na terenie dawnej prefektury Asam posiadamy obecnie 4 placówki: Nagaon, Dhing, Shillong i Laitkynsew.
Na prośbę generalatu współbracia z wikariatu południowych Indii zgodzili się udzielić pomocy personalnej przy zakładaniu nowej fundacji salwatorianów na Śri Lance, a współbracia z wikariatu północnych Indii w Korei Południowej.
/-/ Ks. Julian Bednarz SDS